De voor- en nadelen van geothermie

Geothermie is een nieuwe manier van warmtewinning en wint snel bekendheid door de duurzaamheidsvoordelen. Wat zijn de voor- en nadelen van geothermie? 

Voordelen geothermie

Voordeel 1: Duurzaam

Nederland wil in 2050 een duurzame energievoorziening hebben. Om klimaatverandering te beperken, moet de CO2-uitstoot omlaag. Geothermie leidt nauwelijk tot CO2 of andere emissies. Geothermie is een schoon alternatief voor aardgas, met als belangrijk pluspunt: de verhouding tussen de geleverde energie in de vorm van warmte en de energie die nodig is om die warmte te winnen. Anders gezegd: het gaat om warmte voor warmte. In vaktermen spreken we van de COP: prestatiecoëfficiënt van geothermie. De COP ligt een stuk hoger dan bij een warmtepomp, waardoor geothermie bij bestaande, minder goed te isoleren huizen een zeer logische en duurzame keuze is. 

Voordeel 2: Lokale energie

Geothermie is in veel regio’s beschikbaar. Door op lokaal niveau warmte te winnen, zijn we onafhankelijker van de marktprijzen van fossiele brandstoffen en internationale markten en invloeden. Daarnaast heeft geothermie ook indirect positieve invloeden op de rest van de wereld, want omdat geothermie het elektriciteitsnet kan ontlasten, zijn er minder materialen nodig uit de rest van de wereld. Dat betekent minder productie en transport van deze materialen en hierdoor minder schade aan mens en milieu. 

Voordeel 3: Betrouwbare energiebron

Geothermie wordt al tientallen jaren op verschillende plekken in de wereld toegepast. De techniek is niet afhankelijk van weer, wind of seizoensinvloeden, waardoor we er altijd op kunnen vertrouwen. Een extra voordeel is dat voor verwarming met geothermie materialen worden gebruikt die een relatief korte leveringsketen hebben. In Nederland heeft geothermie zich verzekerd van een robuust aandeel in de duurzame bronnenmix voor de glastuinbouw. Hierdoor is geothermie een bewezen techniek in de Nederlandse energietransitie. De veiligheid van mens en milieu wordt op verschillende manieren gewaarborgd, met een duidelijke verdeling van verantwoordelijkheden voor bedrijven zelf, vergunningverleners en toezichthouders. 

Voordeel 4: Grootschalig

Geothermie is een van de goedkopere alternatieve energiebronnen voor aardgas. Op dit moment kan geothermie nog niet zonder subsidie. Kostenverlagingen en schaalvoordelen bieden een aanlokkelijk toekomstperspectief, omdat een geothermie doublet zich leent voor grootschalige toepassingen. In de glastuinbouw gaat het vaak om de verwarming van een heel kassencomplex. Geothermie levert een logischie en efficiënte warmtebron voor een grote wijk of meerdere wijken binnen een gemeente. Enkele doubletten samen op dezelfde locatie kunnen bijvoorbeeld warmte voor meer dan 50.000 woningen leveren en doen dit door relatief weinig ruimte bovengronds te claimen. Enkele doubletten beslaan ongeveer een half voetbalveld. 

Nadelen geothermie

Nadeel 1: Hoge kosten aanleg

De kosten voor het aanleggen van een geothermische installatie zijn hoog. Er zijn veel verschillende partijen betrokken bij een geothermieproject en de materiaalkosten zijn ontzettend hoog. Dit betekent dat het een grote investering is om een geothermische installatie op te zetten. 

Nadeel 2: Risico’s op verontreiniging grondwater

Er zijn risico’s dat het grondwater verontreinigd raakt door geothermische boringen. Dit kan invloed hebben op het drinkwater. Dit zijn de volgende risico’s

Risico 1: Restwarmte

Rondom de injectieput bevindt zich restwarmte. Die restwarmte kan de omliggende grond doen opwarmen. Hierdoor kan ook het grondwater opwarmen, maar dat grondwater mag nooit warmer zijn dan 25 graden mochten we het willen gebruiken als drinkwater. Om deze reden mag er geen injectieput worden geboord in drinkwatergebieden.

Risico 2: Problemen met boren

Het kan voorkomen dat door het onvoldoende afdichten van scheidende lagen, grondwaterpakketten worden doorboord. Een andere mogelijkheid is dat boorspoeling met mogelijk verontreinigde stoffen, indringt in grondwaterpakketten of een zogenaamde aquifer, dit is een watervoerende laag. 

Risico 3: Olie- en gasputten

Het kan zijn dat oude olie- en gasputten in de buurt van een injectieput van een geothermieinstallatie, zorgen voor een hoger risico op vervuild grondwater. Dit komt doordat oude putten aangetast kunnen zijn of niet goed afgesloten. Het gevolg is dat formatiewater uit het reservoir van de geothermie installatie via een oude put omhoog kan komen en in het grondwater belandt. 

Nadeel 3: Risico op aardbevingen

Er is een klein risico op aardbevingen door geothermie. Dit komt door het seismisch risico bij het terugpompen van water via de injectieput.